Platform, een recensie

PLATFORM. Huiveren en schateren.
Gezien op 15 oktober 2007
In de stadsschouwburg van Sittard-Geleen

Jean-Yves (Ward Weemhoff) probeert op het derde plan krampachtig en met alle geweld een te nauwe roze legging aan te trekken. Als dat na hilarisch gestuntel uiteindelijk lukt, begeeft hij zich zwierend naar het eerste plan, naar de levensgrote roze opblaaspop op de plastic tuinstoel en werpt zich verwoed op haar…

Bewerking.
Platform is een romantische, verteerbare toneelbewerking van Tom Blokdijk naar de gelijknamige, maar cynische en beklemmende roman van de Franse schrijver en landbouwingenieur, Michel Houellebecq. De toeschouwerrol van de personages bleef behouden in de vorm. Dialogen zijn zeldzaam. Het decor geeft het publiek alle ruimte om de beelden bij het verteltoneel zelf te scheppen. De analyse van de op consumptie en lust gerichte gevoels- en contactarme, oppervlakkige, materialistische westerse maatschappij blijft genadeloos. Alhoewel het politieke element van de roman is afgevijld blijft deze dimensie wel onderhuids aanwezig. Woordcombinaties als “aanslag” en “Parijs” zijn voldoende om te weten waar het stuk ook over gaat.
Voorstelling.
De voorstelling begint met het slot van de roman, de bomaanslag. Een ernstige, doortastende en chronologische terugblik reconstrueert op een heldere wijze het verleden, dat letterlijk onder het puin vandaan gehaald wordt. Er wordt een personage, Yassin (Oscar van Rompay), toegevoegd. Hij vertegenwoordigt in de genegeerde zijlijn, als een breekbare androgyne engel, oosterse geestelijke waarden en schommelt heen en weer tussen “het geweten” en de gevaarlijke moralist. Valérie en Michel, kinderen van onze westerse cultuur, ontmoeten elkaar tijdens een reis. Zij voelen over en weer een fysieke aantrekkingskracht en vrijen uitbundig. Er ontstaat een liefdesband. Iets dat henzelf eerder verbaast. Liefde en goede seks geeft eenvoudig maar groot geluk, zo ervaren zij en het plan ontstaat om die geluksformule te commercialiseren. Samen met Jean-Yves en Audrey, zijn vrouw, zetten ze een seksvakantiedorp - voor hoger opgeleiden – neer op Tailand en het project wordt een verbluffend succes. Gaandeweg groeit vooral bij Michel het besef dat hijzelf de waarden van de westerse consumptiemaatschappij, gestoeld op de uitbuiting van de armen, wel op een erg extreme manier in de praktijk brengt.
Spel en regie.
Het spel is overtuigend, technisch verrassend en subtiel strak en wisselt boeiend van realistisch naar theatraal. De Hollandse en Vlaamse acteurs zijn, ook zonder microfoons, goed te verstaan en dwingen het publiek om naar hen te kijken, waardoor een verdichte vertolking van de zoektocht naar menselijk contact ontstaat. De spelers staan gretig en met veel goesting op de scène en dan vergeet ik maar even de blauwe plekken die ze in het puin toch moeten hebben opgelopen.
Steven van Watermeulen (Michiel) en Els Dottermans (Valérie) spelen met indrukwekkende oprechtheid en Maartje Remmers (Audrey) zet een neurotische moderne westerse vrouw neer die staat. Op een elektrische stoel - om toch nog maar iets te kunnen voelen - vertelt ze over haar SM-ervaringen. De jonge Aisha (Wine Dierickx) staat voor de kwetsbare mens die het waagt om conventies terzijde te schuiven voor haar oprecht humaan gevoel.
De regie geeft deze confronterende sociale spiegel op gezette tijden lucht. Pas aan het einde van de voorstelling is er ruimte voor een haast onstuitbare bevrijdende schaterlach van herkenning.

Au milieu du monde is de ondertitel van de roman en dat is juist waar regisseur Simons en zijn theatergezelschap NTGent wil staan. Wat mij betreft: Mission accomplit!

Bep Mergelsberg (17.10.07)
(gepubliceerd op de site van schouwburg)